'KIBRIS'TA TURİZM SEKTÖRÜ İFLAS EDER'

'KIBRIS'TA TURİZM SEKTÖRÜ İFLAS EDER'
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde hükümetin elektriğe yaptığı % 30’luk zam, turizm sektöründe endişeye yol açtı.Melsek kuruluşları KITOB ve KITSAB, elektrik ücretlerine yapılan zamma çok sert tepki gösterdi. Kıbrıslı turizmciler, elektrik zammıyla, yiyecek, aydınlatma, ısıtma gibi giderlerin de  artacağını ve bu yıl iflas edecek çok sayıda acente ve otel olacağını ifade ediyorlar.

Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KITOB) ve Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği (KITSAB) ortak basın toplantısı düzenleyerek, turizm sektöründe uzun vadeli planlama, maliyetlerin düşürülmesi ve teşvik sisteminin aynen devam ettirilmesi talebinde bulundu.

Lefkoşa Merit Otel'de saat 10.00'da yapılan basın toplantısında hazırlanan ortak açıklamayı KITOB Basın Sözcüsü Esra Çelikeri okudu, ardından KITOB Başkanı Hüseyin Aktığ, KITSAB Başkanı Orhan Tolun ve KITSAB Genel Sekreteri ve Sözcüsü Özbek Dedekorkut birer konuşma yaptı.

KITOB Basın Sözcüsü Esra Çelikeri konuşmasında, bugün KKTC'ye 13 farklı ülkeden turist geldiğine işaret ederek, iç piyasada oluşan güven ortamına rağmen, daha da iyileştirilmesi gerekenler bulunduğunu, ülkeye döviz girdisi sağlayan bu faaliyetlerin tüm yıla yayılarak elde edilen gelirin toplumun tüm katmanlarına adil şekilde paylaştırılması gerektiğini söyledi.

2014 yılı pazarlamasıyla ilgili teşviklerin halen Bakanlar Kurulu'ndan geçirilmemiş olması nedeniyle netleşmemiş olduğuna dikkat çeken Çelikeri, bu durumun hem sektör hem de ülkeyle ilgili endişelere neden olduğunu ifade etti.

Tur operatörleri, uçak şirketleri, yerel acenteler ve oteller arasındaki anlaşmaların 2013'te imzalandığını ve ön ödemelerin yapıldığını hatırlatan Çelikeri, otelcilerin de anlaşmalara güvenerek belli yatırımlara yöneldiğini, hemen tüm sektörleri kapsayacak iş anlaşmaları yapıldığını, esnafınsa ulaşım araçlarından haberleşmeye kadar yeni yatırımlar yaptığını anlattı.

Bugün "Kuzey Kıbrıs" markasının 13 farklı ülkede görünür hale geldiğinden de bahseden Çelikeri, teşvik sisteminin uzun vadeli bir geçiş dönemi belirlenmeden değişime uğratılmasının tüm bu değerlere zarar vereceğini savundu. Çelikeri, tüm sektör olarak 2014 yılı teşviklerinin 2013 yılı teşviki eriyle sürdürülmesi ve sonrasında uygulanacak sistemin de turizm sektörü paydaşlarıyla ortak bir kararla yeniden şekillendirilmesinin kaçınılmaz olduğunu da belirtti.

"Elektriğini ödemeyen otel yok"

Çelikeri kamuoyunda yankı bulduğu gibi "elektriğini ödemeyen otel" bulunmadığını, eğer varsa tüm halka uygulanan kesintilerin kurum tarafından yapılması gerektiğini söyleyerek, ekonomik akıldan yoksun bir kararla elektriğe yapılan %3 0 zammı eleştirdi ve geri alınmasını talep ettiklerini bildirdi.

Yıllardır iç ulaşım sorunlarının aşılması için parti ve hükümetlerle görüşülmesine rağmen çeşitli sözler alındığını, fakat hiçbir gelişme sağlanamadığını kaydeden Çelikeri, geçtiğimiz günlerde büyük bir kongre organizasyonu öncesi turistlerin otobüsten indirilmesi, bekletilmesi ve yasal olarak çalışan bir şoförün 5 taksici tarafından darp edilmesi olayını eleştirdi. Çelikeri, turist taşımacılığının turizm acenteleri ve turistik "T" izni olan otobüs işletmelerinin işi olduğunu kaydederek, bu ve benzeri tabloların yaşanmaması adına çağdaş ülkelere özgü bir iç ulaşımın düzenlenmesini acil olarak talep ettiklerini açıkladı.

KITOB Başkanı Hüseyin Aktığ da, her 3 sektörde de iyileştirmeler olmaması halinde turizmin bundan büyük zarar göreceğini dile getirdi. Elektrik zammının ve pahalı ulaşımın turistin ödeyeceği parayı etkilediğini kaydeden Aktığ, turistlerin bölgede sadece KKTC'ye gelmediğini, KKTC'nin bölgede 30'a yakın rakibinin bulunduğunu dolayısıyla yüksek maliyetlerin turistlerin seçme hakkını etkileyebileceğini hatırlattı. Teşviklerin 2014 yılında da sürdürülmesi ve sonrasında karar verilecek teşvik sistemine sektör temsilcileriyle birlikte belirlenmesini istediklerini kaydeden Aktığ, Ocak ayı sonuna bu teşviklerin belirlenip açıklanmasını istediklerini bildirdi.

KITSAB Başkanı Orhan Tolun da turizm sektöründe 1 yıl önceden plan yapıldığına işaret ederek, fiyatların tur operatörlerine önceden verilmiş olduğunu, fakat buna karşı KKTC'de fiyatların, zamların, teşviklerin ve bütçenin hep son anda önlerine konulduğunu söyledi. Fonun kısıtlandığını, girdilerin zamlandığını buna karşın dünyayla rekabete devam edilmesi gerektiğini söyleyen Tolun, dünyada denizi ve güneşi olan tek ülkenin KKTC olmadığını hatırlattı ve imaj reklamlarının 5 yıldır yapılmadığını iddia etti.

Fon gelirlerinden sektör yeterli pay almıyor

Seyahat acentelerinin elini taşın altına koymaya hazır olduğunu fakat TC kaynaklı teşviklerin cari bütçeye aktarıldığını ileri süren Tolun, tüm yükün kendileri üzerine yıkılmaya çalışıldığını, kendilerinin adeta "cepten" harcama yaptığını ve Haziran ayında sektörün tıkanacağını söyledi. Fonun gelirlerinin 25 milyon avro (yaklaşık 55 Milyon TL) olması gerekirken, kendilerine verilenin 18 milyon avro (yaklaşık 50 milyon TL) olduğunu ve bunun yeteceğinin sanıldığını kaydeden Tolun, elektrik zammıyla, yiyecek, aydınlatma, ısıtma gibi giderlerin artacağını ve bu yıl iflas edecek çok sayıda acente ve otel olacağını savundu.

Elektrik zammının geri alınmasını da talep eden Tolun, fona aktarılacak 25 milyon avronun aktarılmaması halinde turizm sektörünün "geri tepeceğini" ve geçmiş hükümetin övündüğü sektörün çökeceğinden, yeni hükümetin "övünecek sektör bulamayacağını" iddia etti.

KITSAB Genel Sekreteri ve Sözcüsü Özbek Dedekorkut da 2011 yılında başlatılan teşvik sisteminin o yıl için hiçbir faydası olmamasına karşın, 2012-13 döneminde otellerde yer kalmayacak şekilde doluluk yarattığını söyledi. Kendilerinin tüm dünyada doğru yolun nasıl bulunduğunu takip ettiklerini anlatan Dedekorkut, alınan her ücretin direk müşteriye yansıdığını, 2013'ten alacakları olmasının yanında, 2014'teki teşvik sistemi ve ödenecek rakamın henüz belli olmadığını dile getirdi.

Dedekorkut, sektörde bir bunalımla birlikte iflasların kaçınılmaz olacağını ifade ederek, kendilerinin de otelciye ve piyasaya Ödeyecekleri borçlar bulunduğunu, Norveç, İsveç gibi (Rum-Yunan lobisinin etkili olduğu) yerlere uçaklar kaldırılması nedeniyle oradaki tur operatörlerinin de zor durumda kalacaklarını anlattı. Koltuğa oturdukları gün % 20 olan doluluk oranının bugün % 70'lere geldiğini hatırlatan Dedekorkut, teşvik sisteminin 2014 yılı için devam etmesi, ayrıca 2015 yılı ve sonrası için yeni pazarlara teşvik verilerek devam ettirilmesi gerektiğini sözlerine ekledi. (Volkan)